Cây đậu đũa nổi tiếng không chỉ vì hương vị thơm ngon mà còn vì lợi ích sức khỏe tuyệt vời mà nó mang lại.
Cây đậu đũa có nguồn gốc từ Nhật Bản, nhưng hiện nay đã trở nên phổ biến ở nhiều nơi, trong đó có Việt Nam. Loại cây này được trồng rất nhiều ở nước ta và được nhiều người ưa chuộng.
Đặc điểm của cây đậu đũa
Cây đậu đũa là loại cây thân thảo hàng năm, có thể mọc đứng hoặc leo cao đến 90 cm. Cây có nhiều nhánh, các nhánh lại có cành và lộc dài. Lá đậu đũa có hình dạng kép gồm 3 lá chét, có lông, cuống dài từ 10 – 12 cm. Lá chét xoan đậu trên, có thuỳ, 4 – 5 cặp gần phín, dài 5 – 10 cm, rộng 2 – 5 cm. Lá kèm thon, hình lòng, dài khoảng 8mm.
Hoa cây đậu đũa mọc thành chùm ở nách lá, mỗi chùm thường có 6 – 12 hoa, đài hoa có 5 răng ngắn, tràng vành sáng cao 15mm, lưỡng nhụy. Quả đậu hình trụ dài, nhẵn ở phần chóp, là dạng quả nang và bên trong có chứa hạt. Hạt có màu đen, nhẵn.
Công dụng của đậu đũa
Đậu đũa khá phong phú về mặt dinh dưỡng, chứa nhiều thành phần dưỡng chất rất tốt cho cơ thể như nước 10,8%, protid 19,9%, lipid 0,5%, glucid 64,4% và tro 4,3%; a, b – globulin, vitamin A1, B1, B2, calcium, phosphor, sắt… Nên đây còn là một vị thuốc, đã được dân gian sử dụng từ lâu và cũng được nghiên cứu về tác dụng của nó. Bao gồm:
– Hỗ trợ phòng chống ung thư: Trong thành phần của đậu đũa chứa mangan, như một chất chống oxy hóa rất mạnh mẽ, nên nó giúp loại bỏ các gốc tự do trong cơ thể. Bên cạnh đó, một lượng Vitamin K cũng giúp các tế bào trong cơ thể chống lại sự oxy hóa và tiếp tục làm giảm nguy cơ mắc ung thư.
– Tăng khả năng hồi phục chức năng của não bộ và hệ thần kinh: Đậu là nguồn giàu vitamin K, giúp chống hợp các Sphingo Lipid, và thành phần Thiamin giúp cho các tế bào não nhận thức nhanh quá trình thu thập thông tin, nhận thức.
– Làm giảm lượng đường trong máu, giúp giảm tỷ lệ chuyển hóa carbohydrate, cung cấp lượng protein dồi dào.
– Có lợi cho tiêu hóa: Đậu là nguồn chất xơ không hòa tan có trong đậu, giúp cho quá trình lên men chất xơ trong ruột, duy trì các vi khuẩn có lợi cho hệ tiêu hóa. Đồng thời, đậu đường ruột khỏe mạnh cũng giúp làm giảm nguy cơ ung thư ruột kết.
– Rất tốt cho tim mạch, làm giảm mức cholesterol; các folate làm hạn chế độ homocysteine tránh nguy cơ đột quỵ, đau tim và bệnh mạch máu. Thành phần Magie trong đậu cũng hỗ trợ các hoạt động lành mạnh của hệ thống tim mạch.
– Thúc đẩy năng lượng, bảo vệ xương, giúp làm đẹp da.
Cách trồng và chăm sóc đậu đũa
Ngày nay, cây này được nhân giống và gieo trồng ở nhiều nơi khắp cả nước. Nếu muốn tự trồng đậu đũa tại nhà cũng không quá khó khăn. Cây đậu đũa là giống hạt giống dễ trồng, mọc nhanh, lá rậm, quả nắm trên mặt lá, hạt to, đậm màu và bóng. Đối với đất trồng, yêu cầu phải làm tơi xốp cây bừa và làm sạch cỏ. Một điều lưu ý là cây đậu đũa không chịu được tình trạng ngập úng nên khi trồng có thể lên luống hoặc tỉa lan, làm rãnh thoát nước ở những thửa ruộng trồng không được bẳng phẳng; khi tưới nước cũng không nên tưới quá nhiều.
Sau khi đã chuẩn bị hạt giống và đạt thì tiến hành gieo hạt. Yêu cầu nhiệt độ và độ ẩm phải ảnh hưởng nhiều nhất đến khả năng nảy mầm của đậu đũa. Và cũng tùy thuộc vào cách trồng mà sẽ điều chỉnh lượng hạt giống.
Đậu tiên đỗ là chọn hạt giống, nên chọn loại giống cây cho năng suất cao, thân to, lá rậm, quả nằm trên mặt lá, hạt to, đậm màu và bóng. Đồng thời, lựa chọn hạt giống có khả năng chịu bệnh cao để giúp có thể gieo trồng quanh năm.
Đối với đất trồng, yêu cầu phải làm tơi xốp cây bừa và làm sạch cỏ. Một điều lưu ý là cây đậu đũa không chịu được tình trạng ngập úng nên khi trồng có thể lên luống hoặc tỉa lan, làm rãnh thoát nước ở những thửa ruộng trồng không được bẳng phẳng; khi tưới nước cũng không nên tưới quá nhiều.
Sau khi đã chuẩn bị hạt giống và đạt thì tiến hành gieo hạt. Yêu cầu nhiệt độ và độ ẩm phải ảnh hưởng nhiều nhất đến khả năng nảy mầm của đậu đũa. Và cũng tùy thuộc vào cách trồng mà sẽ điều chỉnh lượng hạt giống.
Hằng tuần, nên tưới nước 2 – 3 lần vào mùa khô cho đậu đũa bởi giống cây này chịu hạn khô kém. Hoạt động tưới nước nên sử dụng cây tưới để không làm bật gốc cây mà lại tiết kiệm.
Thu hoạch đậu đũa
Đậu đũa trồng được 45 – 50 ngày là có thể bắt đầu thu hoạch được. Khi thu hoạch, chỉ nên hái những quả đã chín và chuyển sang màu nâu. Đồng thời, tốt nhất nên thu vào buổi chiều, hạn chế thu vào buổi tối để tránh quả khô bị bung ra, gây hao hụt năng suất của cây đậu đũa.
