Phương pháp giáo dục Montessori đang phát triển mạnh mẽ tại Việt Nam, thu hút sự quan tâm lớn của phụ huynh.
Phương pháp giáo dục Montessori mới du nhập vào Việt Nam đang dần khẳng định giá trị của nó, nhất là khi ngày càng nhiều phụ huynh tìm kiếm phương pháp này để nuôi dạy con cái. Khá nhiều bậc phụ huynh tin rằng phương pháp này mang lại hiệu quả cao cho trẻ, nhất là trong độ tuổi tiểu học (từ 6 tuổi) với đầy đủ các phương diện: tâm thần, sức khỏe, thái độ sống và định hướng tương lai.
Tuy nhiên, có không ít người vẫn lo ngại rằng Montessori chỉ là một phương pháp giáo dục khá khác biệt, chỉ áp dụng được trong môi trường học. Nhiều cha mẹ loay hoay chưa biết phải vận dụng phương pháp này ra sao tại nhà để mang lại hiệu quả tối ưu, mà hoàn toàn lệ thuộc vào việc giáo dục của nhà trường.
Chị Vũ Hải Bình và anh Nguyễn Bảo Trọng – 2 diễn giả tại hội thảo.
Để phụ huynh dễ dàng xây dựng, bài trí môi trường Montessori đúng nghĩa tại gia đình, tạo cho con có môi trường Montessori lý tưởng, chị Vũ Hải Bình – Hiệu trưởng Trường Mầm non Quốc tế Sakura Montessori Hà Nội và anh Nguyễn Bảo Trọng – Giám đốc Học thuật hệ thống của Trường đã có những chia sẻ trong hội thảo “Trao quyền cho con”.
Theo chị Vũ Hải Bình, việc quan trọng nhất và đầu tiên cha mẹ cần làm khi vận dụng phương pháp giáo dục Montessori ở nhà cho con chính là trao cho con quyền được tự lập, để trẻ tự làm công việc mà mình có thể làm và luôn đặt niềm tin vào nó, rằng “con có thể làm được”.
Vì ở nhà cha mẹ làm hết công việc của con nên cần để con được tự lập không còn nữa và như vậy con cũng không có quyền gì: không có quyền khẳng định bản thân mình là con có thể tự mặc quần hay kéo một cái áo.
“Phương pháp giáo dục này hướng đến một đứa trẻ hạnh phúc là điều quan trọng nhất. Một đứa trẻ hạnh phúc là một đứa trẻ thật sự khẳng định được chính bản thân mình, tự do từ trong nội tại đến bên ngoài trong khuôn khổ và kỷ luật nhất định.”
Cha mẹ thường hay nói “không” với trẻ nhưng tại sao lại không để trẻ được trải nghiệm cái không, cho trẻ được làm công việc mà con muốn sở thích, chăm đến, từ đó trẻ tự bạn thân điều chỉnh hành vi, cảm xúc trong việc trải nghiệm. Để chính trẻ là điều Montessori luôn mong muốn và muốn trẻ làm được”, chị Bình chia sẻ.
Cha mẹ hãy cho con được trải nghiệm những cái “không” trong giới hạn an toàn.
Và để làm được điều này, các bậc cha mẹ cần nắm bắt được thời kỳ nhạy cảm trong việc định hình tính cách và phát triển trí tuệ, đồng thời tạo môi trường ở nhà kết hợp với trường học để con được vận dụng phương pháp này hiệu quả nhất.
Các thời kỳ nhạy cảm trong việc định hình tính cách và phát triển trí tuệ cho trẻ
Theo anh Nguyễn Bảo Trọng, giai đoạn từ 0-6 tuổi, trẻ có 11 giai đoạn nhạy cảm, cha mẹ cần nắm bắt để tạo môi trường cho con như:
|
Nắm bắt giai đoạn nhạy cảm giúp trẻ học tập tốt hơn, phát triển bản thân hơn.
Từ đó, cha mẹ cần tạo môi trường ở gia đình đảm bảo 4 yếu tố về tính tự lập, vận động, ngôn ngữ và độc lập.
– Tính tự lập:
Cha mẹ cần đảm bảo sự đơn giản, ngắn gọn và chuỗi sự vật được sắp xếp để trẻ dễ dàng duy trì sự sạch sẽ, sạch tự, đơn giản.
– Vận động:
Cha mẹ hãy để trẻ có cơ hội được học hỏi qua vận động nhiều nhất.
– Ngôn ngữ:
Cha mẹ cần trò chuyện với con, với công việc chuẩn bị cho con.
– Độc lập:
Cha mẹ cho phép trẻ tự làm và gần gũi với cuộc sống gia đình, tạo cơ hội cho con tự làm.
Tuy nhiên, cha mẹ cần đảm bảo tính an toàn cho con, thực hành làm trước, quan sát con làm và dẫn dắt con khi làm một công việc gì đó. Bên cạnh đó, cha mẹ nên để trẻ tự do khai thác tốt tiềm năng bản thân và tạo sự tin tưởng, tôn trọng cho con.
Bố mẹ thực hành, trải nghiệm các bài dạy Montessori dành cho các con.
Cách sắp xếp không gian gia đình để vận dụng hiệu quả phương pháp giáo dục Montessori cho con
Chia sẻ thêm, chị Vũ Hải Bình cho biết, không gian ở nhà từ phòng ngủ, phòng tắm đến cửa ra vào, cha mẹ nên bày trí sao cho tạo mọi cơ hội để con có thể được tự làm. Trong đó, đồ dùng gia đình phải đặt tính thẩm mỹ, đơn giản, ngắn gọn. Cha mẹ nên cho trẻ có cơ hội phát triển, tự làm, không gò ép trẻ, tạo ra sự gắn kết giữa bố mẹ và con cái để trẻ cảm thấy có giá trị trong gia đình, tự tin hơn.
Đối với trẻ 0-18 tháng tuổi
– Cha mẹ cần chuẩn bị phòng kích thích hợp lý, nhiệt độ, độ ẩm phù hợp để giúp trẻ có giấc ngủ và khứu giác vì giai đoạn này sự cảm nhận của trẻ với môi trường xung quanh vô cùng quan trọng.
– Khu vực ăn uống ngồi cùng bố mẹ của bé phải có không gian yên tỉnh, ghế ngồi phù hợp thiết lập thói quen ăn uống cho trẻ.
– Phòng ngủ của bé phải đảm bảo ánh sáng tự nhiên, nhiệt độ phòng, không gian, gọn gàng; nên treo đồ vật một màu, không nên treo đồ nhiều màu vì trẻ dễ bị phân tâm khiến trẻ tập trung quan sát nhìn rõ sự vật hiện tượng.
– Cha mẹ có thể in con vật bằng những khối đen trên nền trắng hay chọn đồ vật xoay, lật, kéo để trẻ phát triển vận động tinh các ngón tay. Bên cạnh đó, khu vực ngồi của con, cha mẹ có thể đặt gương vì trẻ rất thích soi, ngắm mình trong gương.
Tạo môi trường ở nhà rất quan trọng để con có thể phát triển tốt các kỹ năng được học trên lớp.
Đối với trẻ từ 18 tháng – 6 tuổi
Cửa ra vào:
– Chuẩn bị mặc nhở phù hợp, vừa tắm với để con tự treo áo khi đi về.
– Có chiếc ghế nhỏ khu vực cửa ra vào để con ngồi đi giày, xỏ dây giày.
– Đặt một vài chiếc dày dán trên giá giày để con biết vị trí của mình.
– Cho trẻ thời gian tự mặc quần áo, đi giày đẹp từ 10-15 phút và nói với con chuẩn bị quần áo trẻ thích trước để ngày mai mặc.
Phòng bếp
– Đặt chiếc ghế khu vực vừa đủ để con đứng lên, lưu ý chọn ghế an toàn để con không bị trượt. Bắt đầu để trẻ tham giúp bố mẹ trong việc nấu ăn, giúp trẻ ăn với bố mẹ.
– Chuẩn bị hộp rác nhỏ, chơi nhỏ ở gia đình để trẻ quét nhà. Việc làm này sẽ giúp con rèn luyện sự tập trung và yêu thích công việc khác.
– Để con rửa bát cùng bố mẹ, cho con tham gia công việc cùng với bố mẹ như làm một công đoạn nào đó hoặc cho con lau bàn ăn hàng ngày, tự phụ trách.
Phòng ngủ
– Luôn để cho con cảm giác an toàn, thoải mái, để giường thấp, có đệm mềm, có tranh nghệ thuật và tự dụng quần áo phù hợp để trẻ phân loại đồ trong tủ quần áo.
Phòng tắm
– Chuẩn bị bàn chải, kem đánh răng riêng và đặt ra thời gian thưởng tự để con làm công việc này.
– Phòng tắm cần có gương, ghế cho trẻ đứng trên lao động chung với trẻ. trẻ có thể được đứng trong khu vực chỗ tắm đứng trên một thảm trơn, an toàn dưới chân.
