Bài viết này cung cấp thông tin chi tiết về chế độ dinh dưỡng của phụ nữ sau sinh, giúp mẹ bỉm sữa phục hồi sức khỏe và đảm bảo nguồn sữa cho con.
 |
Tác giả bài viết: |
Phụ nữ sau sinh cần có chế độ chăm sóc và chế độ dinh dưỡng để đảm bảo đủ sữa cho con bú và phục hồi nhanh sức khỏe. Để đáp ứng nhu cầu dinh dưỡng cho cả mẹ và con, bữa ăn của người mẹ phải đa dạng, đủ lượng thực ăn đầy đủ, cần đủ protein và canxi để sản xuất sữa, thậm chí cần phải được chăm sóc đặc biệt để phục hồi sức khỏe và nuôi con bú.
Chế độ chăm sóc phụ nữ sau sinh
Sau khi sinh, người mẹ cần nghỉ ngơi tại giường trong 1 ngày đầu, nhưng ngày sau có thể dậy và đi lại nhẹ nhàng. Sau 1 tuần, người mẹ có thể làm việc nhẹ nhàng. Người mẹ nên cho trẻ bú sớm trong vòng 30 phút sau khi sinh bởi bú sớm giúp sữa mau về, giúp co hồi tử cung, mẹ đỡ chảy máu.
Việc giữ vệ sinh cá nhân sau sinh cũng rất quan trọng. Phụ nữ sau sinh nên vệ sinh vùng kín bằng nước sôi để nguội, lau người thay quần áo mỗi ngày, sau 1 tuần tắm bằng nước ấm cho sạch sẽ, thoải mái. Ngoài ra, ăn đủ chất dinh dưỡng, không ăn kiêng khem, uống nhiều nước hoa quả để chống táo bón.
Phụ nữ sau sinh ưu tiên thực ăn có nhiều protein và canxi. (Ảnh minh họa)
Phụ nữ sau sinh nên ăn gì?
Theo bảng nhu cầu khuyến nghị của Viện Dinh dưỡng về năng lượng hàng ngày cho phụ nữ sau sinh cho con bú cần là 2.550 Kcal/ngày, vì bữa ăn phải đạt đủ năng lượng để đảm bảo lượng sữa được tiết đủ cho con.
Theo dõi thực phẩm ăn lợi sữa, đó là những thực phẩm giàu dinh dưỡng, phù hợp cho phụ nữ sau sinh phục hồi sức khỏe và cung cấp chất dinh dưỡng để tạo sữa cho con bú như: cháo mồng gà (mồng gà hầm với gạo nếp đậm đen hay đậm xanh), ăn cẩm nếp với thịt gà, canh đu đủ xanh với thịt gà,… thực chất những món ăn này là cung cấp thêm năng lượng từ gạo và thêm đạm động vật đảm bảo bổ sung dinh dưỡng đầy cho bà mẹ tiết sữa.
Bữa ăn của phụ nữ sau sinh cho con bú cần có thực ăn để bổ sung chất đạm và chất béo giúp cho việc tạo sữa và duy trì sức khỏe. (Ảnh minh họa)
Ngoài cẩm (và các loại thực khác) ăn đủ no, bữa ăn của phụ nữ sau sinh cho con bú cần có thực ăn để bổ sung chất đạm và chất béo giúp cho việc tạo sữa và duy trì sức khỏe. Trước hết, cần chú ý đến các nguồn chất đạm từ các thực phẩm thực vật như đậu tương, đậu xanh, các loại đậu khác và vừng, lạc. Đây là những thực ăn có giá rẻ hơn thì có lượng đạm cao, lại có lượng chất béo nhiều giúp tăng năng lượng bữa ăn và giúp hấp thu tốt các nguồn vitamin tan trong dầu.
Chất đạm động vật như: thịt các loại, trứng, sữa, cá, tôm, cua,…theo nhu cầu lượng protein là 70 – 80 gam/ngày, protein động vật/protein tổng số ≥ 35%. Số lượng protein có thể được tính là 100 g thịt/cá cung cấp khoảng 20 gam protein, 100 g đậu phụ cung cấp 10 g protein.
Chất béo cần cung cấp 25%-30% năng lượng kháng phần, nên dùng các chất béo không no có nhiều nơi đồi có trong rau xanh, một số dầu thực (dầu cá, ô liu,..), một số loại cá mập. Chất béo rất quan trọng cho sự phát triển trí não và thể lực của trẻ.
Hàng ngày, nhu cầu lipid của phụ nữ sau sinh cho con bú là từ 55 – 65 gam/ngày, tỷ lệ lipid động vật/lipid tổng số là 60%.
Vitamin và chất khoáng rất cần thiết với bà mẹ cho con bú. Ngoài việc bổ sung thông qua bữa ăn hàng ngày bằng các thực phẩm giàu vi chất như: canxi, vitamin D, sắt, kẽm,….
Trong đó, canxi có nhiều trong tôm, cua, cá và sữa. Sắt có nhiều trong thịt, cá, trứng, các loại nhuyễn thể, trong ngô gốc, đậu đậu các loại và vừng lạc. Nguồn cung cấp kẽm tốt nhất là thịt, cá, hải sản. Các thực ăn thực vật cũng có kẽm nhưng hàm lượng thấp và hấp thu kém. Sữa, gan, trứng… là nguồn vitamin A động vật, dễ dàng được hấp thu và dự trữ trong cơ thể. Các loại rau xanh, nhất là rau ngót, rau dền, rau muống và các loại củ quả có màu vàng, màu đỏ như cà rốt, đu đủ, xoài, bí đỏ, là những thực ăn có nhiều carotene còn gọi là tiền vitaminA, vào cơ thể sẽ chuyển thành vitamin A.
Một bữa ăn của chị gái giàu chất dinh dưỡng cho mẹ sau sinh. (Ảnh minh họa)
Phụ nữ sau sinh nên ăn đa dạng các loại thực phẩm, thay đổi món ăn thường xuyên, nhiều loại thực ăn, bữa ăn sẽ có đủ các vitamin và chất khoáng. Phụ nữ sau sinh cho con bú cần uống 1 liều vitamin A 200.000 UI trong vòng một tháng sau sinh để đảm bảo cung cấp vitamin A qua sữa.
Tóm lại, hàng ngày phụ nữ sau sinh cho con bú cần lượng thực phẩm bao gồm: ngũ cốc 450 – 500g, thịt 40-50 g, đậu và chế phẩm từ đậu 50 – 100g, cá và thịt từ 80-100g, rau từ 300-400 g, hoa quả từ 100-200g, dầu mỡ 20g.
Một ngày, phụ nữ sau sinh nên ăn 3 bữa chính và 2 bữa phụ, hạn chế ăn đồ ngọt và rán. Người mẹ cần uống nhiều nước từ 2,0 – 2,5 lít/ngày (8 – 10 cốc) để lượng sữa tiết ra nhiều hơn (trên 85 g nước trong 100 ml sữa mẹ) nên dùng sữa, nước trái cây, nước rau luộc, nước dụng sôi để nguội.
Phụ nữ sau sinh nên hạn chế ăn gì?
Phụ nữ sau sinh cần hạn chế uống nước trà, nước ngọt có ga, uống rượu, cà phê, các loại gia vị (hành, tiêu, ớt, tỏi,..). (Ảnh minh họa)
Trong thời gian nuôi con bú hạn chế uống nước trà, nước ngọt có ga, uống rượu, cà phê, các loại gia vị (hành, tiêu, ớt, tỏi,..). Phụ nữ sau sinh cần có chế độ nghỉ ngơi hợp lý, tránh lo lắng, buồn phiền, giấc ngủ, mất ngủ. Khi cho con bú, nếu phải dùng thuốc phải hỏi ý kiến của thầy thuốc, không được tự động dùng thuốc vì có thể nguy hại cho con và có thể làm cạn nguồn sữa.
