Hướng dẫn trồng mướp hương chi tiết, từ cách chăm sóc đến thu hoạch để có quả mướp chất lượng.
Mướp hương là loại cây bản địa của Bắc Phi, còn được biết đến với tên gọi mướp ta, mướp gỏi. Đây là một loại cây thảo dạng dây leo nên thường được trồng mướp, người ta thường làm giàn hoặc dựng cây bện cạnh để mướp có thể leo lên. Thân cây có gốc, màu lục nhạt. Lá mướp hương to, nhám, viền có răng cưa và đường kính từ 15 – 25 cm. Hoa có màu vàng tươi. Hoa đực mọc thành từng chum còn hoa cái thì mọc đơn lẻ.
Quả mướp hương khá đặc biệt với hình trụ dài, có các đường sọc nâu sẫm song song, chạy dài theo chiều dài quả, màu lục nhạt. Bên trong quả mướp vỏ rất nhiều hạt, hình trứng, màu trắng khi còn non và ngả nâu khi quả già. Quả mướp già, phần vỏ ngoài hạt cũng như chất nhầy tróc hết chỉ còn giữ lại một mầm xơ cứng, dai. Người ta thường gọi là xơ mướp, làm cót tắm hoặc rửa bất kỳ cũng rất tốt.
Ngoài công dụng được dùng để chế biến nhiều món ăn thơm ngon như canh mướp, mướp xào lòng, hay đắp giản là mướp được nhiều nhất trong y học, mướp hương còn là một vị thảo dược có giá trị sức khỏe tốt. Hầu như các bộ phận của cây mướp đều có thể dùng được chứ không riêng gì quả.
Cụ thể:
– Quả mướp hương có vị ngọt, tính mát. Trong quả mướp có chứa nhiều nước, protid, lipid, glucid, xenlulo, canxi, photpho, sắt, beta-caroten, B1, B6, B2, C… dùng ăn có thể chữa được chứng đầy bụng, khó tiêu, điều kinh, chữa đau bụng kinh, kích thích sự tiết sữa ở các bà mẹ đang nuôi con và tăng cường sự tuần hoàn. Nhiều chị em phụ nữ cũng dùng mướp hương để làm đẹp, điều trị các chứng bệnh ngoài da và chống nếp nhăn.
– Quả mướp già khô hay còn gọi là xơ mướp, thường được dùng trị gân cốt đau nhức, đau mình mẩy ngực, chóng viêm, lợi niệu, bể kinh, sức sứa không thông, viêm tuyến sữa, thuỷ thượng.
– Lá mướp dùng trị ho gà, ho, nấc nghẹn miệng khát; dùng ngoài trị vết thương chảy máu, bệnh mịn. Ngoài ra còn có tác dụng làm đẹp da rất tốt, chống các nếp nhăn và lão hóa da.
Hiện nay, nhiều gia đình lựa chọn trồng mướp hương ở vườn nhà trong chậu hoặc thùng xốp để tiết kiệm diện tích, vừa có rau sạch để ăn, lại vừa lấy tạo không gian xanh mát cho gia đình.
Để mướp cho năng suất cao nhất thì nên trồng vào khoảng tháng giêng, tháng hai âm lịch hàng năm. Và cũng nên chọn ngày nắng ấm để gieo hạt. Còn nếu trong trường hợp trồng mướp vào một thời điểm khác như vào mùa mưa thì nên làm giàn cho mướp leo, để không xảy ra tình trạng trái mướp ra ngậm nước và đạt độ ẩm rất.
Khi trồng mướp, hạt mướp được chọn làm giống ưu tiên những hạt nằm ở phần gần với gốc quả nhất, dẫn lên để giữ giữa quả. Hoặc có thể mua ở ngoài về để trồng. Khuyến khích dùng phân hữu cơ hoai mục trên vườn với đất tạo thành viên như hạt ngô cho vào thùng trồng mướp, lấp lấp đất mỏng lên và gieo hạt.
Sau khi mướp đã bồ lên giàn thì nên tiếp tục bón phân thêm phần ở xung quanh gốc cây. Như vậy mới cung cấp đầy đủ dinh dưỡng cho cây phát triển, cho ra hoa và quả tốt.
Khi cây mướp leo cao trưởng 20 – 30 cm thì lặt kẽo cắt hết các đứa dại leo, rủa dại xuống xung quanh gốc cuộn 3 – 4 vòng, có thể dùng rơm rạ hay vỏ trấu hoặc đặt lấp nhẹ chưa lại ngọn. Khi nào ngọn cây phát triển vươn tới 50 – 60cm mới cho cây leo lên giàn. Cách trồng mướp hương như thế này có hiệu quả rất tốt trong việc thúc cây cho nhiều quả.
Trong quá trình trồng mướp, cây mướp hương có thể mắc một số bệnh hại như sương mai, sâu hại, rùa đực quả, bọ xít, sâu ăn lá,… Người trồng nên chú ý phát súc bắt sâu, tự chế thuốc trừ sâu thiên nhiên, phun thuốc kỹ ở phần mặt dưới của lá. Nên dành thời gian hàng ngày để chăm sóc cây, nhổ cỏ, vệ sinh xung quanh gốc. Mỗi 20 ngày thì nên bón phân cho cây một lần.
Thời gian thu hoạch mướp hương lý tưởng nhất là khoảng 80 – 100 ngày kể từ ngày gieo hạt.
Món ngon với mướp hương.
Chúc các bạn thành công với cách trồng mướp hương để có những món mướp ngon mắt ăn suốt hè!
