Bài viết hồi tưởng về những ngày khai giảng, những ký ức đẹp đẽ và cảm xúc chớm thu sẽ khiến bạn nhớ lại thời học sinh ngọt ngào.
“Trời cao trong xanh sương sớm long lanh”
Mặt nước xanh xanh cành lá rung rinh.
Bầy chim non hát ca vang
Đơn bướm lượn tung tăng bay lướt theo bước chân em đi tới trường.
Những ngày khai giảng xưa cũ, trong khi thấy cô và bạn bè ngần nga bái hát “
Ca ngợi tổ quốc
” của nhạc sĩ Hoàng Văn với sự hân hoan, rạng rỡ thì đối với tôi đó lại là một nỗi ám ảnh không hề nhẹ.
Và tôi biết, có rất nhiều đứa bạn cùng thế hệ khi ấy cũng như tôi… Bởi khi những câu hát kia vang lên, đồng nghĩa với việc mùa hè đã kết thúc, không còn tháng ngày nằm dài ở nhà xem hết bộ phim này tới bộ phim kia, không còn những buổi chiều nhàn nhã đạp xe ra hồ hóng gió. Thay vào đó là những buổi học chính, học phụ đều đặn, kiểm tra miệng, kiểm tra 15 phút, một tiết…
Những đứa bạn khóc nhè trong ngày khai giảng cấp 1
Tôi còn nhớ lễ khai giảng đầu tiên của mình là năm học lớp Một. Đó là ngày 5/9/1993. Khi ấy Hà Nội đang trong thời kỳ đổi mới, mọi thứ đều còn rất nghèo nàn và khó khăn. Trường tiểu học của tôi vốn là một trường mẫu giáo và được sửa sang lại để đón hàng trăm học sinh của khu vực quận Ba Đình. Do có mẹ là giáo viên ở ngay trong trường nên tôi đã được học “dự thí” một năm, biết hết bảng chữ cái và cộng trừ nhân chia từ 1 đến 10. Tôi hãnh hoan được vào lớp Một với tâm thế là học lại những thứ mình đã biết.
Lần đầu dự khai giảng, tôi được biết thế nào là đồng phục học sinh với “combo” áo trắng – quần xanh điển hình của học sinh thời xưa, mẹ chuẩn bị còn chuẩn bị cho tôi một đôi “dép quai hậu” (từ ngày giờ đây ít phổ biến hơn) mới cứng cựa.
Bọn con gái thì đua nhau thực sự mặc cành cây xếp li màu tím than, đã thế lại còn thêm cả dây xích vàng mộc truốc bưng nửa chừng. Khai giảng nhịp trong cờ, hoa, ầm nhạc, các màn biểu diễn và đặc biệt là tiết trọng đầu tiên bước vào năm học mới do cô hiệu trưởng đứng lên đọc lời chào mừng.
Là học sinh lớp mới vào trường, chúng tôi còn được đứng cảm bóng bay và ưu tiên ở hàng phía trên so với các anh, các chị lớn hơn. Các cô giáo luôn miễn nhỡn nơ nơ ở cái áo dài truyền thống. Mỗi thứ lục đỗ quả thật là đầy mới mẻ và, hào hứng. Trong khi tôi bắt chuyện ngay với những người bạn đứng xung quanh mình, với câu hỏi đầu tiên bao giờ cũng là:
“Tên là gì?”, “Nhà ấy ở đâu?”, “Có thích xem hoạt hình không?”
thì xung quanh vẫn có những đứa khóc vì hội bạn cũng vậy, mặt mũi ngơ ngác tìm bờ mát lạ, mặt mũi mơ mộng hứng thú. Lễ khai giảng đầu tiên cũng là lúc lạc những đứa trẻ có những người bạn đầu tiên từ khi đi học.
Lên cấp 2, tôi kiệu hành khi được đeo trên cổ chiếc khắn quàng đỏ
Ngày qua ngày, thấy rộn ràng chẳng mấy chốc lại đến bệ giảng, được nghỉ hè, rồi sau ba tháng lại gặp lại bạn bè trong ngày khai giảng.
Cấp 2 chào đón tôi ngoài combo đồng phục áo trắng – quần xanh – dép quai hậu thì lúc này còn có thêm khăn quàng đỏ. Chiếc khăn quàng như một chứng thực rằng tôi đã được “thông cấp”, không còn là đứa nhóc cấp 1 ngơ ngác trước cổng trường như bao năm trước. Còn nhớ ngày đầu tiên được quàng khăn, cả ngày tôi cứ không thể dời mắt khỏi chiếc áo dài truyền thống như bao năm trước. Có những chiến thắng lớn trong đời tôi được quàng khăn đỏ, tôi nhớ rất rõ ràng.
Có những hôm về nhà mải mê mê mà đến lúc lên giường vẫn thấy đeo khăn quàng trên cổ. Ấy thể mà giải do “cuồng” đeo khăn quàng đẹp lắm. Ngày khai giảng cấp 2 còn thêm cả băng áo dài trắng phép phỉ cử của mẹ chở đi ngoại thành làm nụ cười rạng rỡ thêm phần vui vẻ. Phải nói thật, chiếc áo dài như ngày đầu khởi lời đứng vững.
Khai giảng cấp 3 với niềm hãnh diện phía sau tà áo dài của đám bạn gái
Đến khi vào cấp 3, những tà áo dài lại là lý do gây ra sự hãnh diện và mong đợi khi được đi khai giảng. Mấy thằng con trai bọn thì lại đứng đực nhìn sắc nét bên sân trường để chờ xem từng tà áo dài trong lớp mình bước đến. “Đẹp quai hậu” lúc này đã trở thành danh từ, thay vào đó là những đôi giày thể thao Converse rộn lên như là một mốt mà đứa nào cũng mê mẫn.
Khi ấy tôi cũng đã tự đi xe đạp đi học nên ngay sau khi khai giảng là một màn tụ tập ngoài cổng trường, là các quần áo, hồi hàn “buồn chuyến” về một mùa hè đã qua của từng đứa. Và rồi thời gian cứ trôi đi, cảm xúc nằm lòng lại vào những ngày đầu thu tháng 9, lại xe mãi tận trong những ngày đầu thu tháng 9, lại nhắc xe để lại rất nhiều hoa, rất nhiều bông bay, tôi mới nhận ra đó là ngày 5/9, ngày khai giảng – cái ngày mình từng rất chán ghét nhưng nay lại mong được trải nghiệm nó thêm lần nữa.
Sau khai giảng có thể là những áp lực học hành thật đầy nhưng bề cạnh đó còn là những tiết cưỡi kỳ khác trong giờ học của “hội bạn cuối” khi được thư ngắn bàn, là những buổi chiều tan học đạp xe đi khắp phố cùng những người bạn thân, là những buổi sáng mùa đông giá rét khiến cái khăn giò “ấm” trong ngắn bàn của ai đó đếm sớm lại.
Những kỷ niệm ấy của thời thanh xuân, có thể mỗi năm mỗi khác, nhưng đều được đánh dấu bởi cột mốc thời gian là ngày khai giảng 5/9.
Mùa hè có thể là kỳ vắng vẻ những chuyến đi xa, những buổi rong chơi quên tháng ngày. Còn với mùa thu, kỳ đầu tiên của tôi sẽ luôn là buổi lễ khai giảng, là tiết trọng rộn ràng bắt đầu cho một năm học mới, là tâm ảnh chụp chung cả lớp với màu áo trắng tinh khôi.
