Nguyên Nhân Viêm Phổi Ở Trẻ: Sai Lầm Trong Vệ Sinh Mũi Của Phụ Huynh

Mẹ của bé Gia Huy 15 tháng tuổi đã gặp phải tình trạng viêm mũi do vệ sinh mũi sai cách. Tìm hiểu cách vệ sinh mũi đúng cho trẻ nhỏ.

Con viêm phổi vì mẹ vệ sinh mũi sai cách

Gần hai tuần nay, bé Gia Huy, 15 tháng tuổi (ở Đan Phượng, Hà Nội) lắc lư khó chịu trong trạng thái “thở lồn mình xanh”. Chị Quỳnh Trang, mẹ bé cho biết, dù đã tích cực nhỏ nước muối sinh lý vào mũi cho con nhưng tình trạng của bé không có dấu hiệu thuyên giảm. Mỗi lần nghe người bạn mách dùng xi lanh bơm nước muối loãng vào mũi con có thể khiến các dịch bẩn “trôi” ra ngoài hết, chị Trang lập tức mua xi lanh về áp dụng ngay.

DownloadPrint

Mũi là nơi đầu tiên để không khí đi vào phổi nên việc vệ sinh mũi có chức năng cực kỳ quan trọng là làm ẩm, làm ấm, làm sạch không khí. Ảnh Minh họa

Theo lời kể của chị Trang, lần đầu tiên bơm xi lanh rửa mũi cho con, chị rất mừng vì quả thực, dịch nhầy mũi “tuôn” ra ào ạt. Bé Huy con chị cũng đỡ khó chịu hơn. Thấy có hiệu quả, chị Trang ngay nào cũng rửa mũi cho bé 2 lần, sáng và tối. Đến ngày thứ ba, do bơm mạnh tay, bé Huy gáo khóc và ho sặc sụa, da và môi tái lại.

“Đêm hôm ấy, con bỗng dưng ho nặng tiếng, kém sức cao. Sáng dậy nhất định không chịu ăn cháo, uống sữa, người cứ lả đi. Quá sốt ruột, vợ chồng tôi quyết định đưa con đến viện khám thì mới biết, tháng bé đã bị chăm sóc bị viêm phổi do không được chữa trị đúng đắn thời điểm ngay từ đầu. Bác sĩ cũng nói thêm, niêm mạc mũi của con tôi đã bị tổn thương, có thể do tôi dùng xi lanh rửa mũi, gây xước niêm mạc mũi của con”,

chị Trang ngậm ngùi nói.

Tương tự, trường hợp nhà anh Thanh (ở quận Thanh Trì, Hà Nội) cũng đau đầu về cách vệ sinh mũi cho bé Nhím (tên gọi ở nhà của bé), 3 tuổi, con anh chị lại “dính” các bệnh về đường hô hấp. Lúc thì sổ mũi, nghẹt mũi, khi thì viêm họng, viêm phế quản… Anh Thanh cho biết, sở dĩ con gái bị như vậy là do khi bé 5 tháng tuổi thì bị sổ mũi. Vì nghĩ chỉ là triệu chứng đơn giản, không đáng lo nên vợ chồng anh chị không đưa con đi khám mà tự chữa cho con tại nhà.

Theo lời ông bố trẻ, hàng ngày, vợ anh gà tơ cơm nước, tiếp đến, chị pha với nước muối sinh lý loãng thành một loại dung dịch để nhỏ vào mũi cho con. Anh Thanh cũng có thực mạch về cách làm ấy thì được các bác sĩ giải thích, đây là bài thuốc dân gian được coi là “kháng sinh tự nhiên” chuyên dùng để điều trị sổ mũi cho trẻ nhỏ. Tuy nhiên, cứ mỗi lần nhỏ loại nước ấy vào mũi là bé Nhím khó thở, khóc thét. Sau gần 1 tuần, anh chị phải đưa con đến viện vì bé không chỉ bị sổ mũi mà còn khó khè, khó thở.

Anh Thanh cũng nói thêm, khi biết anh chị nhỏ nước muối sinh lý vào mũi của bé và lần nhỏ mỗi ngày, các bác sĩ đã lắc đầu và cho biết, đó là một việc làm vô cùng nguy hiểm đối với bé vì khiến niêm mạc mũi bé bị bỏng, gây mất khả năng bẩm sinh do những lần bị làm sai trong quá trình xịt mũi. “Quả thực, mũi con bé giời rất yếu, cứ “đụng” thay đổi thời tiết lạ là bé “dính” bệnh hô hấp ngay”, anh Thanh nói.

Không tự ý thất rửa mạnh mũi của trẻ

Nói về việc nhiều bố mẹ có thói quen thất rửa, hút mũi cho con, ThS.BS Lương Văn Chương, Khoa Cấp cứu (Bệnh viện Đa khoa Xanh Pôn) cho biết, mũi là nơi đầu tiên để không khí đi vào phổi nên việc vệ sinh mũi có chức năng cực kỳ quan trọng là làm ẩm, làm ấm, làm sạch không khí.

Theo đó, để làm ẩm nên mũi có rất nhiều mạch màu, vì thế khi trời lạnh mũi làm việc nhiều nên thường đỉnh đón. Bệnh cạnh đó, để làm ấm, mũi sẽ tiết rất nhiều dịch nhầy có tác dụng như cái bẫy bắt hết bụi và vi khuẩn. Một khía cạnh, trong dịch nhầy còn có khả năng kháng thể có thể giết vi khuẩn gây bệnh. Vì một loại lợn ích của dịch nhầy cũng như vậy nên chúng ta không nhất thiết phải hút nó. Bố mẹ chỉ nên hút mũi cho trẻ khi mũi trẻ quá đặc gây tác hại hoặc dịch mũi có màu sắc bất thường.

Theo BS Lương Văn Chương, khi trẻ bị sổ mũi, nghẹt mũi, bố mẹ hay làm dùng các loại thuốc nhỏ mũi tự mua ngoài hiệu thuốc mà không tuân thủ theo sự chỉ dẫn của bác sĩ. Điều này cũng rất nguy hiểm vì rất có khả năng mua nhầm thuốc nhỏ mũi khiến trẻ gặp phải “họa”. Thực tế, BS Chương cho biết, cách đây không lâu, khoa Cấp cứu đã tiếp nhận một trường hợp bệnh nhi 7 tháng tuổi bị ngộ độc do dùng nhầm thuốc nhỏ mũi Naphazolin (thuốc nhỏ mũi gây cảm ứng cho trẻ dưới 7 tuổi). Rất may bé được đưa vào viện cấp cứu kịp thời nên không xảy ra sự cố đáng tiếc.

Cũng theo BS Chương, một trong những sai lầm khác của bố mẹ trong điều trị các bệnh về mũi cũng như các bệnh khác là “sợ” phải dùng kháng sinh cho con. Do đó, khi bác sĩ kê kháng sinh, bố mẹ chỉ cho con uống một phần hoặc thấy con đỡ là không cho con uống nốt liều. “Kháng sinh có thể tiêu diệt 99% vi khuẩn nhưng nếu còn 1% sống sót thì đó là những con kháng thuốc nhất, sẽ gây kháng thuốc”, BS Chương nhấn mạnh.

Cũng đề cập đến những sai lầm trong điều trị các bệnh lý về mũi cho trẻ, BS Nguyễn Toàn Thắng, Khoa Tai Mũi Họng trẻ em (Bệnh viện Tai Mũi Họng Trung ương) cho biết, khi trẻ gặp vấn đề về bệnh lý về mũi, nếu thật sự cần thiết, bác sĩ sẽ chỉ định dùng kháng sinh cho trẻ. Tuy nhiên, trên thực tế, nhiều bố mẹ cứ thấy con tác mũi, nghẹt mũi lại tự ý dùng máy xông mũi cho trẻ, việc này là không nên.

Theo BS Nguyễn Toàn Thắng, nếu được chỉ định sử dụng kháng sinh trong điều trị, bố mẹ cần tuân thủ các hướng dẫn trong việc sử dụng thuốc và thời gian của mỗi lần xông. Không nên xông cho trẻ quá nhanh vì như thế thuốc sẽ chưa kịp ngấm, không đem lại hiệu quả mong muốn. Trường hợp kháng sinh dùng quá lâu vừa tốn tiền khôn cần thiết vừa có nguy cơ gây tổn thương đến niêm mạc mũi của trẻ. Đặc biệt, theo ThS.BS Nguyễn Toàn Thắng, với trẻ nhỏ từ 1-2 tháng tuổi, phụ huynh không nên sử dụng các máy xông mũi cho trẻ.

Ngoài ra, việc sử dụng xi lanh đưa nước vào khoang mũi cũng cần lưu ý vì nếu đầu xi lanh kháng nhận, dễ gây chảy máu mũi, viêm, xước mũi của trẻ. Hơn nữa, nếu thao tác không đúng, có thể làm trẻ sặc nước sữa bị tràn vào mũi. Mỗi lần chọc sâu ống hút vào mũi trẻ để hút thì thực sự áp lực này sẽ gây hại niêm mạc mũi lần. Nhiều lần làm sợ gây phú niễm niêm mạc mũi nhiều hơn mà nghẹt mũi vẫn kém dài, không tốt cho trẻ, đặc biệt là trẻ dưới 1 tuổi. Bên cạnh đó, áp dụng phương pháp này còn có thể khiến trẻ hoảng loạn, sợ hãi, ảnh hưởng đến tâm lý của trẻ.