Tháng 7 âm lịch là thời điểm quan trọng để các gia đình thực hiện nghi lễ Vu Lan – báo hiếu. Bạn có biết ngày nào sẽ diễn ra lễ cúng Rằm trong tháng này không?
Tháng 7 âm lịch, rất nhiều gia đình đã sửa soạn lễ cúng Rằm ngay từ những ngày đầu tháng. Trong khi đó, ngày rằm tháng 7 âm lịch có 3 ngày mở cửa ngược là 14, 15 và ngày 16. Nếu cùng sắm quà hay muốn quà cáp đều không nhận đủ được. Vậy cùng ngày nào là chuẩn nhất?
Cái hoa trến ngực áo là nghi thức thường xuất hiện trong các mùa lễ hội Vu Lan báo hiếu. Ảnh: T.L
Từ 1/7 âm lịch, nhà chùa đã làm lễ khai kinh Vu Lan mở cửa ngược
Cô chị Nguyễn Thị Hòa (ở Đông Anh, Hà Nội) từ quê ra chùa đứng lụt chị đang sắp xếp lễ cúng rằm vào ngày 10/7 âm lịch, đã nhất quyết phần đối việc cúng trước rằm chị Hòa vì cho rằng cúng trước không có tác dụng. Quan niệm dân gian là ngày 14, 15, 16 mới mở cửa ngược, cúng sắm các cúng chưa về thì không được hưỡng. Nếu cúng Vu Lan muốn thì các cúng đã đi rồi cũng không được hưỡng. Vì vậy, chỉ nên cúng trong 3 ngày trước, trong và sau Rằm tháng 7 thì gia tiên mới được hưỡng.
Theo Thượng tọa Thích Vân Phong, (Ủy viên Ban truyền thông Giáo hội Phật giáo Việt Nam), các chùa ở miền Tây, miền Nam và một số chùa ở miền Bắc từ 1/7 đã làm lễ khai kinh Vu Lan mở cửa ngược. Từ đó tới hết ngày Rằm tháng 7 âm, thì tức kinh Vu Lan và kinh báo đắp công ơn cha mẹ – 2 bài kinh ghép lại trong 1 gói là kinh Vu Lan báo hiếu. Và từ ngày 16 tới 30 tháng 7 âm lịch thì tức kinh Địa tạng để đổ ngược của ngược. Rằm tháng 7 là chính thức lễ Vu Lan, đó là ngày Phật đại hoan hỉ. Người dân cúng ngày nào cho tiện và phù hợp với thời gian cũng được. Phật giáo linh động ở chỗ tập tục truyền thống đem lại an lạc hạnh phúc thì duy trì phát triển, còn tập tục mang sự đè ép, không có lợi ích thì được ca ngợi thì nên tự mất dần.
Thượng tọa Thích Vân Phong khuyến khích, dịp lễ Vu Lan nên đi lễ chùa cầu siêu, cầu bình an cho lòng báo hiếu tới cha mẹ, tổ tiên.
Sau dịp lễ Vu Lan ở chùa thì về nhà làm lễ cúng Phật và gia tiên ở nhà. Mâm lễ cần giản, không phải mâm cao cỗ đầy hay nghi thức rườm rà. Người dân có thể mời nhà sư, hoặc cư sĩ (có kiến thức Phật giáo, biết lễ bái) giúp cúng lễ. Nếu biết nghi thức thì có thể tự làm. Lễ cúng Vu Lan nên đọc một khóa kinh Vu Lan, hồi hướng công đức cho cha mẹ hiện tiền và quà khứ cũng gia tiên được siêu sinh. Như thế sẽ mang lại may mắn, an lành cho gia đình và bản thân, cũng là báo hiếu với gia tiên.
Theo TS Vũ Thế Khanh, Tổng Giám đốc Liên hiệp khoa học Công nghệ tin học ứng dụng – UIA, mâm lễ cúng thường linh và gia tiên tùy vào cúng chạy hay mặn. Tùy tiện “không trạch lễ mặn”, có thể bắt cảm, quần trướng, tấm trướng cho sự tinh khiết, thanh cao đạm bạc là đủ. Hoặc thắp nền nhang với một cốc nước trắng cũng có thể chấp nhận.
Lễ cúng cần cẩn thận nên cúng vào chiều tối
Thượng tọa Thích Vân Phong giải thích, tháng cúng hồn là ngôn ngữ trong kịch bản sân khấu, từ đó lan truyền ảnh hưởng tới cuộc sống, khiến người dân hiểu lễ lịch lãm, kiêng kỵ vồ lễ, thậm chí kiêng cữ tháng 7 không làm gì cả… Người dân cũng đương nhiên cho các cỗ hồn như là làm cỗng đức, là khởi tâm hành tốt, chia sẻ rộng rãi… Đó chính là lòng hiếu hành mới người nên hưỡng tới.
Theo các nhà tâm linh, lễ cúng cùng cần cỗ hồn nhằm siêu sinh cho những linh hồn không nơi nương tựa, và vào chiều tối (do dân gian quan niệm cỗ hồn sáng sủa ánh sáng). Mâm cúng nên đặt ngoài sân, không đặt ngoài bậu cửa, không quy định hướng lễ.
Mâm cúng cũng cần cỗ hồn theo Vận khán Việt Nam (NXB Văn hóa Thông tin) gồm: Một gạo (1 dĩa), chả tràng loảng, cắm vật, đương, mìa, bánh kẹo, bọc nếp, khoai lang – ngô – sắn lựa chọn, hoa quả, nước, hương đèn, quần áo tiền mã chúc sinh.
Lưu ý là lễ vật cúng cần cỗ hồn không nên cúng đổ mặn vì có nguồn gốc không tốt cho các “thần thánh”.
Đặt lễ cúng trước cửa nhà (hay nơi đang buồn bã). Cúng xong, các vật phẩm không đem vào nhà: Đổ mà đứt tại chỗ. Một gạo rải hết. Đồ cúng cũng cần cỗ hồn chia cho mỗi người (ở một số nơi có tục cúng đổ cúng).
Nếu không muốn cúng cỗ hồn tại nhà có thể cúng tại chùa. Các sư thầy khuyên các gia đình chỉ nên cúng thồ cúng, gia tiên, còn cúng cỗ hồn nên đến chùa là nơi thì cúng tập trung.
