Tìm hiểu về rối loạn tâm lý và những điều cần biết để nhận diện triệu chứng.
Xã hội hiện đại đang phải đối mặt với áp lực vô cùng lớn, dẫn đến sự gia tăng đáng kể các căn bệnh liên quan đến tâm lý, trong đó nổi bật là rối loạn tâm lý.
Rối loạn tâm lý xác định một loạt các tình trạng về sức khỏe tâm thần – bao gồm tâm trạng, suy nghĩ và hành vi của người bệnh. Một số ví dụ về căn bệnh này là trầm cảm, rối loạn lo âu, tâm thần phân liệt, và rối loạn ăn uống cùng những hành vi kỳ lạ khác.
Một số người thường xuyên lo lắng hoặc cảm thấy bất an, nhưng chưa hẳn đã là rối loạn tâm lý. Nó chỉ thực sự trở thành bệnh khi các dấu hiệu và triệu chứng xuất hiện liên tục và ảnh hưởng đến đời sống của bạn, chẳng hạn như ở trường học hoặc nơi làm việc và các mối quan hệ.
Trong hầu hết trường hợp, căn bệnh này cần được điều trị bằng thuốc kết hợp với những liệu pháp tâm lý được chuyên gia cấp phép.
Chứng bệnh tâm lý này là tên gọi chung cho nhiều loại bệnh khác nhau về tâm lý. Không chỉ là tâm thần, trầm cảm hay tự kỷ – những căn bệnh phổ biến về tâm lý – mà chúng cũng có thể được chia ra một cách cụ thể hơn như:
- – Rối loạn ám ảnh xã hội (Social Anxiety Disorder – SAD);
- – Rối loạn lo âu toàn thể (Generalized Anxiety Disorder – GAD);
- – Hội chứng trầm cảm (Major Depressive Disorder – MDD);
- – Rối loạn ám ảnh cưỡng chế (Obsessive-Compulsive Disorder – OCD);
- – Rối loạn căng thẳng sau chấn thương (Post-Traumatic Stress Disorder – PTSD);
- – Hội chứng Asperger (Asperger’s Syndrome);
- – Rối loạn lo âu (Anxiety Disorder);
- – Rối loạn tâm trạng (Mood Disorder);
- – Rối loạn tâm thần (Psychotic Disorder);
- – Rối loạn nhân cách (Personality Disorder)…
Các dấu hiệu và triệu chứng của rối loạn tâm lý có thể khác nhau, tùy thuộc vào tình trạng rối loạn, hoàn cảnh và các yếu tố khác. Chúng có một điểm chung là cùng ảnh hưởng đến cảm xúc, suy nghĩ và hành vi của người bệnh.
Các ví dụ về biểu hiện của chứng bệnh tâm lý này bao gồm:
- – Cảm thấy buồn bã hoặc tụt tâm trạng;
- – Khó khăn trong việc duy trì và khả năng tập trung kém;
- – Sợ hãi, lo lắng quá mức hoặc cảm giác tội lỗi theo hướng cực đoan;
- – Thay đổi tâm trạng nhanh chóng, quá phấn khích hoặc quá buồn rầu;
- – Không tiếp xúc với bạn bè và các hoạt động thường ngày;
- – Mệt mỏi, ít năng lượng, cảm giác muốn ngủ;
- – Tách rời khỏi thực tế (ảo tưởng), hoang tưởng hoặc ảo giác;
- – Không có hứng thú làm những công việc thường ngày;
- – Gặp khó khăn khốn khổ trong việc giao tiếp hoặc thông hiểu vấn đề;
- – Lạm dụng rượu hoặc ma túy;
- – Thay đổi lớn trong thói quen ăn uống;
- – Thay đổi xu hướng tình dục;
- – Thường xuyên bùng nổ cơn giận, thù địch hoặc bạo lực;
- – Có suy nghĩ về việc tự tử…
Đôi khi các triệu chứng của rối loạn sức khỏe tâm thần xuất hiện dưới dạng thể chất, ví dụ như đau bụng, đau lưng, đau đầu hoặc những đau nhức không lý do.
Rối loạn tâm lý nói riêng và các bệnh liên quan đến tâm thần nói chung có nguyên nhân chủ yếu là do yếu tố di truyền và môi trường.
– Do di truyền: Bệnh rối loạn về tâm lý xuất hiện phổ biến ở những bệnh nhân có người thân mang tiền sử bị tâm thần. Một số loại gen cũng tăng nguy cơ phát triển bệnh tâm thần, và hoàn cảnh sống có thể kích thích nó.
– Do môi trường trước khi sinh: Thai nhi có mẹ gặp stress nặng, tình trạng viêm nhiễm hoặc ngộ độc, sử dụng rượu và ma túy trong thời kỳ mang thai có khả năng cao mắc căn bệnh này.
– Do não bị ảnh hưởng: Hóa chất tự nhiên trong não có tên Neurotransmitter có chức năng vận chuyển tín hiệu từ não đến các bộ phận của cơ thể. Khi màng thần kinh chứa chất này bị suy yếu, hệ thống thần kinh sẽ thay đổi, dẫn đến các bệnh về tâm thần.
– Người thân có tiền sử bệnh tâm lý.
– Mắc bệnh mãn tính (ví dụ như tiểu đường).
– Tổn thương não do chấn thương.
– Trải nghiệm kinh khủng (ví dụ như chiến tranh, bị ám sát,…).
– Sử dụng rượu hoặc thuốc kích thích.
– Bị ngược đãi hoặc bỏ rơi khi còn nhỏ.
Đối với những tình trạng bệnh mà bạn mắc phải, nếu bạn đang lo lắng bản thân sẽ gặp rối loạn về tâm lý, hãy làm theo những chỉ dẫn sau:
- – Tập cách kiềm soát cảm xúc và cảm xúc.
- – Luyện tập thể dục thường xuyên.
- – Tâm sự với người bạn tin tưởng khi xuất hiện những dấu hiệu ban đầu.
- – Khám sức khỏe tâm thần định kỳ.
- – Chăm sóc bản thân thật tốt bằng cách ngủ đủ giấc, ăn uống lành mạnh.