Khám phá những giai đoạn phát triển của thai nhi từ khi thụ thai đến lúc chào đời, mang đến cho bạn cái nhìn sâu sắc về hành trình kỳ diệu này.
 |
Tác giả bài viết: |
Bác sĩ chuyên khoa 2 chuyên ngành Sản khoa Lý Thị Hồng Vân (Bệnh viện Trung ương Quân đội 108)
Sự thụ tinh là sự kết hợp 1 tế bào đực (Bố) và 1 tế bào cái (Mẹ) để trở thành một tế bào mới là trứng.
Quá trình rụng trứng, thụ thai
Trứng khi mới được hình thành rất nhỏ, sau đó lớn dần, chín và rụng. Ban đầu, trứng phát triển trong các nang nhỏ chưa đầy chất lỏng. Sau một thời gian nang trưởng thành và giải phóng trứng (gọi là quá trình rụng trứng). Rụng trứng thường xảy ra khoảng 2 tuần trước khi chu kỳ kinh nguyệt tiếp theo của người phụ nữ bắt đầu.
Trung bình, sự thụ tinh xảy ra trong khoảng 2 tuần sau chu kỳ kinh nguyệt cuối cùng. Khi tinh trùng xâm nhập vào trứng, những thay đổi xảy ra trong lớp phủ protein xung quanh để ngăn chặn tinh trùng khác xâm nhập vào. Tại thời điểm thụ tinh, những đặc điểm di truyền của bé đã hoàn chỉnh, bao gồm cả giới tính.
Nếu tinh trùng Y thụ tinh cho trứng, con bạn sẽ là một cô gái. Và nếu đó là một tinh trùng X thì con bạn sẽ là một bé trai.
Các giai đoạn phát triển của thai nhi bắt đầu từ sự kết hợp 1 tế bào đực (Bố) và 1 tế bào cái (Mẹ) để trở thành một tế bào mới là trứng.
Human chorionic gonadotrophin (hCG) – hormone có trong máu của phụ nữ từ thời điểm thụ thai. hCG được tạo ra bởi các tế bào hình thành nhau thai và được phát hiện bằng cách thử thai. Tuy nhiên, phải mất từ 3-4 tuần kể từ ngày đầu tiên của chu kỳ kinh nguyệt cuối cùng để hCG đủ mạnh để được phát hiện bằng các thử nghiệm mang thai.
Trong vòng 24 giờ sau khi thụ tinh, trứng bắt đầu phân chia nhanh chóng thành nhiều tế bào. Trứng đã thụ tinh vẫn ở trong ống dẫn trứng trong khoảng 3 ngày và tiếp tục phân chia khi đi từ ống dẫn trứng đến tử cung – nơi phôi thai sẽ gắn vào nội mạc tử cung (quá trình cấy ghép) và phát triển trong 9 tháng tiếp theo.
Trong vòng 3 tuần, các tế bào phôi cuối cùng sẽ hình thành phôi thai chính thức và các tế bào thần kinh đầu tiên của bé đã hình thành. Em bé sẽ được gọi là phôi thai từ thời điểm thụ thai cho đến tuần thứ 8 của thai kỳ. Sau tuần thứ 8 cho đến khi chào đời bé sẽ được gọi là thai nhi.
9 tháng 10 ngày mang bầu được chia thành 3 giai đoạn hay còn được gọi là 3 tam cá nguyệt và sẽ có những thay đổi riêng biệt xảy ra trong từng giai đoạn đó.
Các giai đoạn phát triển của thai nhi
Tháng 1
Khi trứng đã thụ tinh phát triển, một túi kín xung quanh phôi thai đang dần dần chứa đầy chất lỏng cũng được hình thành và được gọi là túi thai, có tác dụng như túi đệm cho phôi thai phát triển.
Nhau thai cũng được hình thành và phát triển nhanh chóng cùng lúc đó. Nhau thai có hình tròn, là cơ quan có chức năng chuyển chất dinh dưỡng từ mẹ sang em bé và chuyển chất thải từ em bé.
Khuôn mặt ban đầu của phôi thai sẽ có hình dạng với vòng tròn mặt lẫn lộn. Miệng, hàm dưới, cổ họng đang hình thành, cùng với đó là các tế bào máu, hệ thần kinh tuần hoàn hoàn thành. Đến cuối tuần thứ 4, em bé nhỏ bằng khoảng hạt vừng.
Tháng 2
Các đặc điểm trên khuôn mặt bé tiếp tục phát triển. Tai xuất hiện như một nếp gấp nhỏ ở phần trên đầu, còn những chiếc tay, chân như đang hình thành.
Đến cuối tháng thứ 2, tim của bé thương được phát hiện bởi bác sĩ chuyên khoa.
Và vào cuối tháng thứ 2, em bé dài khoảng 1,6cm và nặng 1g, có kích thước bằng một hạt đậu nhỏ. Sau tuần thứ 8, em bé của mẹ chính thức được gọi là bào thai hoặc thai nhi.
Tháng 3
Ở tháng thứ 3 thai kỳ, tay, bàn tay, ngón tay, bàn chân và ngón chân của em bé đã được hình thành đầy đủ, thậm chí bé có thể di chuyển tay. Móng tay và móng chân đang bắt đầu phát triển, phần tai ngoài cũng đang được hình thành.
Ngoài ra là sự khởi đầu việc hình thành răng, các cơ quan sinh sản đang phát triển nhưng ở tuần thai này sẽ rất khó quan sát được qua hình ảnh siêu âm thai.
Vào cuối tháng thứ 3, thai nhi đã được hình thành hoàn thiện, bé nặng khoảng 25g và dài từ đầu đến mông khoảng 8,7cm. Tất cả các cơ quan quan trọng của thể bé và chân tay cũng như hệ thống tuần hoàn đã hoàn thiện, tiết niệu sẽ tiếp tục phát triển để hoàn thiện hơn.
Về hệ tiêu hóa cũng như các cơ quan sinh dục đều đã phát triển đầy đủ và có thể nhìn thấy qua hình ảnh siêu âm thai.
Tháng 4
Nhịp tim của bé có thể nghe được qua dụng cụ Doppler. Các ngón tay và ngón chân của bé đã được xác định rõ. Mí mắt, lông mày, lông mi, móng tay và tóc đã được hình thành. Chòi răng và xương cũng đang hình thành. Em bé tháng thứ 4 tham chích có thể một ngón tay cái, ngáp hay nhướng mắt.
Hệ thần kinh của thai nhi cũng đang bắt đầu hoạt động. Các cơ quan sinh dục đã phát triển đầy đủ và có thể nhìn thấy qua màn hình siêu âm đó là một bé trai hay một bé gái.
Vào cuối tháng thứ 4, thai nhi dài khoảng 14,2cm và nặng từ 180-200g.
Tháng 5
Mẹ có thể cảm nhận được những chuyển động của bé vì thai nhi đang phát triển cực kỳ mạnh mẽ.
Tóc của bé cũng bắt đầu mọc cẩn thận trên vai, lưng, của bé được bao phủ bởi một lớp lông mịn gọi là lông tơ. Lớp lông này sẽ có nhiệm vụ bảo vệ làn da của bé khi tiếp xúc với môi trường nước trong bụng mẹ và sẽ rụng dần trong tuần đầu sau khi chào đời.
Da của bé được phủ một lớp màu trắng còn gọi là chất gầy (caseosa vernix), có tác dụng bảo vệ làn da của bé khi tiếp xúc với môi trường nước trong bụng mẹ. Lớp phủ này cũng sẽ biến mất ngay sau sinh.
Đến cuối tháng thứ 5 thai kỳ, em bé dài khoảng 25cm tính từ đầu đến gót chân và nặng khoảng 300g.
Tháng 6
Da của thai nhi tháng thứ 6 có màu đỏ, nhăn và lớp da mỏng có thể nhận biết được qua lớp da mỏng. Mí mắt cũng đã xuất hiện và đôi mắt đã có thể mở.
Bé phản ứng với âm thanh bằng cách chuyển động hoặc đạp trong bụng mẹ. Ngoài ra, mẹ có thể cảm nhận được những chuyển động nhẹ nhàng của bé khi bé đang nắc cử.
Nếu sinh non, em bé có thể sống sót sau tuần 23 thai kỳ với sự chăm sóc đặc biệt.
Vào cuối tháng thứ 6, em bé dài khoảng 35cm và nặng khoảng 660g.
Tháng 7
Em bé của mẹ sẽ tiếp tục tăng trưởng và tích trữ lớp mỡ dưới da. Vào thời gian này, em bé cũng sẽ chuyển động mạnh mẽ hơn và phản ứng rất tốt với âm thanh, ánh sáng từ bên ngoài. Nước ối giai đoạn này sẽ bắt đầu giảm bớt.
Vào cuối tháng thứ 7, thai nhi dài khoảng 41cm và nặng khoảng 1,5kg. Nếu sinh non, em bé có khả năng sống sót cao từ cuối tháng thứ 7.
Tháng 8
Thai nhi tiếp tục phát triển lưỡng mỡ trên cơ thể. Thai nhi vẫn đang tiếp tục chuyển động nhiều hơn và bộ não của bé đang phát triển nhanh chóng, bé đã có thể nhận biết và nghe được.
Hầu hết các cơ quan quan trọng của thai bé đã phát triển hoàn thiện như phổi thì có thể chưa trưởng thành thành.
Em bé ở cuối tháng thứ 8 dài khoảng 46cm và nặng khoảng 2,3kg.
Tháng 9
Thai nhi tháng thứ 9 vẫn tiếp tục phát triển và phổi gần như đã trưởng thành hoàn toàn. Bé đã có những phản xạ rõ rệt như chóp mắt, nhấp mắt, xoay đầu, nằm tay khi tiếp xúc với âm thanh, ánh sáng hoặc bị đau…
Người mẹ có thể nhận thấy em bé ít chuyển động hơn do không gian trong tử cung đã khá chật chội. Vị trí em bé đã nằm ở vị trí ngồi thuận: đầu quay xuống dưới, mặt úp vào trong bụng mẹ để dễ dàng chào đời.
Em bé ở cuối tháng thứ 9 có cân nặng từ 2,8-3,5kg và có thể chào đời bất cứ lúc nào. Bỗ bề mẹ hãy sẵn sàng để đón bé đến với thế giới này!
