Nội dung bài viết đề cập đến những tác hại khi chiên thực phẩm bằng dầu ăn cũ, khuyến cáo nên sử dụng dầu ăn an toàn để bảo vệ sức khỏe.
Dầu ăn chiên đi chiên lại
Nhiều người có thói quen chiên đi chiên lại rất nhiều lần dầu mỡ. Sau khi rán xong, thay vì đổ dầu mỡ thừa đi, họ lại tiếp tục sử dụng dầu đã rán, xào các món ăn cho bữa ăn sau. Tuy nhiên, đây là cách không tốt cho sức khỏe chút nào.
Theo PGS.TS Nguyễn Duy Thịnh – nguyên cán bộ Viện Công nghệ sinh học và Thực phẩm (ĐHBK Hà Nội), dầu ăn sau khi dùng để chiên, rán tốt nhất nên bỏ đi không nên sử dụng lại vì sau khi rán, mỗi mẻ đã có nhiều thức ăn cặn, khét khi dùng chỉ làm thực phẩm mất hương vị thơm ngon.
Sau khi nấu ở nhiệt độ cao trong thời gian dài, trong dầu ăn rất dễ sinh ra transfat – một chất có hại cho sức khỏe, aldehyde, fatty acid oxide… Những chất này khi đi vào cơ thể sẽ phá hủy các men tiêu hóa làm khó tiêu, đau bụng, tiêu chảy, các bệnh lý tim mạch, ung thư…
Dầu ăn chiên đi chiên lại càng làm giảm giá trị dinh dưỡng của dầu, phá hủy các vitamin có trong dầu. Đồng thời những thực phẩm bị cháy trong quá trình chiên rán còn độc hại trong dầu đã qua sử dụng mà mắt thường không nhận thấy cũng là một tác nhân gây hại cho sức khỏe người sử dụng.
Vì vậy, khi nấu ăn, các bạn nội trợ cần cân đối lượng dầu mỡ phù hợp tránh lãng phí và không dùng lại dầu, mỡ thừa.
Dùng dầu ở nhiệt độ cao
Không nên tái sử dụng dầu ăn. Ảnh minh họa
Một sai lầm “chết người” mà rất nhiều người mắc phải là cho dầu vào nồi rồi chiên món ăn rồi bỏ khỏi mẻ chiên vào chế biến. Nhiệt độ cao không những làm ảnh hưởng, phá hủy chất dinh dưỡng có trong dầu ăn và còn sản sinh ra các chất độc là nguyên nhân dẫn tới căn bệnh ung thư.
Các nhà khoa học cho rằng, dầu ăn khi đun nóng trên 180 độ C sẽ sinh ra nhiều chất độc hại. Cụ thể, khi bị ra nhiệt quá cao (đun nấu ở nhiệt độ cao), các chất axit béo trong dầu thực vật sẽ bị rối loạn cấu trúc tế bào, có thể gây đột biến gen. Chúng có thể tạo ra các amin sinh vật dẫn đến nguy cơ gây ung thư, đặc biệt là ung thư trực tràng, ung thư gan, phổi, v.v. Ngoài ra chúng còn có nguy cơ làm giảm miễn dịch của cơ thể do làm dư thừa lipid…
Để an toàn, bạn có thể dùng chảo hay nồi để trên bếp cho tới khi nóng già rồi mới đổ dầu vào và chế biến. Nhận biết nhiệt độ dầu qua cảm quan bằng cách dầu càng sôi lâu thì nhiệt độ càng tăng.
Đừng duy nhất một loại dầu ăn
Hiện nay, hầu như các gia đình thường chỉ dùng duy nhất một loại dầu ăn. Thật ra nên dùng nhiều loại dầu ăn để thay thế cho nhau hoặc là mỗi loại nên dùng trong một thời gian. Hết quãng thời gian đó thì chuyển sang loại dầu ăn khác vì không phải loại dầu ăn nào cũng đáp ứng đầy đủ những chất mà cơ thể cần. Việc thay đổi các loại dầu ăn khác nhau sẽ có lợi cho cơ thể.
Nhiều người lại có tâm lý ngại dầu ăn vì sợ chất béo. Đây là cách nghĩ sai lầm. Nhu cầu chất béo chiếm từ 15 – 30% trên tổng năng lượng mang lại từ khẩu phần ăn là cần đồi. Dầu ăn sẽ cung cấp một lượng chất béo hữu ích.
Trong căn bếp của mỗi gia đình nên có 2 loại dầu. Một loại phụ hợp cho chiên, rán như các loại dầu cooking vì có khả nắng chịu nhiệt tốt trong quá trình nấu nướng. Còn một loại dầu chỉ dùng để sử dụng với những món ăn xào, ướp thực phẩm, ăn sống trực tiếp, làm salad, gỏi như các loại dầu như hạt cải, dầu ô-liu… hấp thu tốt các vitamin A, D, E, K có trong thực phẩm, bổ sung các acid béo thiết yếu và tăng vị ngon cho thức ăn.
Dùng dầu ăn hoàn toàn thay mỡ
Để có sức khỏe tốt khi nấu ăn tốt nhất nên dùng cả dầu thực vật và mỡ động vật để chế biến thực ăn. Mỡ động vật vẫn có những tác dụng nhất định đối với cơ thể nên chúng ta vẫn cần dùng đều trong thực đơn hàng ngày. Mỡ động vật cung cấp lipid để cấu tạo nên các bộ phận trong cơ thể, cung cấp cholesterol cho cơ thể mặc dù lượng không nhiều. Dầu thực vật có tác dụng cung cấp các axit béo không no (omega 3 và omega 6).
Các chuyên gia dinh dưỡng khuyên, với người khỏe mạnh bình thường thì nên sử dụng song song dầu thực vật và mỡ động vật (trẻ em nên ăn theo tỷ lệ 50 – 50). Còn với người béo phì, cholestorol cao, mỡ máu, có nguy cơ tăng huyết áp, tiểu đường… thì chỉ nên dùng dầu thực vật để giảm lượng chất béo động vật vào cơ thể. Người bị xơ vữa động mạch đã có biểu hiện ra thành bệnh tim mạch thì nên ăn hoàn toàn dầu thực vật.
