Khám phá tình trạng trẻ bị tào bón và những phương pháp điều trị hiệu quả.
Nhập viện vì dùng “thảo dược” chữa tào bón
Mới đây, bé T.T.T (1 tuổi, ở Phú Thọ) được đưa đến Khoa Cấp cứu chống độc (Bệnh viện Nhi Trung ương) trong tình trạng da xanh xao, mệt mỏi, chân tay lạnh và có hiện tượng đi ngoài ra máu. Theo lời người nhà bệnh nhân, trước đó khoảng một tuần, thấy con bị tào bón điêu chỉnh bằng men tiêu hóa không cải thiện, gia đình đã nghe lời mách của người quen, dùng loại lá lộc mại để nấu cho con ăn. Chỉ sau hai lần ăn cháo, bệnh nhi xuất hiện tình trạng đi tiêu màu đen, da xanh, mệt mỏi và sốt nhẹ.
Qua thăm khám và làm các xét nghiệm, các bác sĩ cho biết, bệnh nhi bị tan máu cấp do ngộ độc lá lộc mại, gây tình trạng thiểu máu trầm trọng. Ngay lập tức, bệnh nhi được điều trị bổ sung yếu tố đông máu nên tình trạng đã ổn định. Các bác sĩ tại đây cho biết, tính từ đầu năm đến nay, bệnh viện đã tiếp nhận 2 trường hợp bị ngộ độc lá lộc mại. Điều nguy hại là các cháu đến viện đều trong tình trạng nguy kịch.
Không chỉ trẻ nhỏ bị ngộ độc lá lộc mại, trước đó, bệnh nhân L.T.N (37 tuổi, trú tại Con Cuông, Nghệ An) cũng phải nhập viện cấp cứu vì uống nước lá lộc mại. Theo đó, anh N có tiền sử bị tào bón tại nhà nhiều lần. Theo kinh nghiệm dân gian, anh N đã từng hái lá lộc mại về nấu để chữa và có hiệu quả. Tuy nhiên, đến khi hái lá lộc mại để sắc lấy nước uống, anh N có biểu hiện vàng mắt, vàng da, mệt mỏi, sốt cao. Khi đến Bệnh viện Hữu nghị Đa khoa Nghệ An, anh N được chẩn đoán đã bị nhiễm độc lá lộc mại gây tan máu cấp, thiểu máu nghiêm trọng.
Theo các bác sĩ, lá lộc mại (hay còn gọi là lá mộc) có công dụng nhuận tràng khi dùng với liều lượng nhỏ. Tuy nhiên, nếu dùng với số lượng lớn rất dễ gây ngộ độc. Các biểu hiện thường gặp khi bị ngộ độc lá lộc mại là nhịp tim nhanh, bệnh nhân mệt mỏi, da xanh, đầy bụng, đau vùng ruột, đi ngoài phân lỏng hoặc tào bón. Trẻ nhỏ bị sốt nhẹ, đi tiêu có màu đen, tiểu vàng.
Bên cạnh việc dùng lá lộc mại, nhiều phụ huynh còn dùng một số phương pháp dân gian khác trong việc điều trị tào bón cho con. Chẳng hạn, đun nước lá dâu tằm cho con uống. Tuy nhiên, có nhiều trường hợp uống nước lá dâu tằm quá nhiều cũng khiến trẻ bị tiêu chảy, khó chữa trị đúng điểm bệnh.
Chế độ dinh dưỡng hợp lý giúp phòng ngừa và điều trị tào bón cho trẻ một cách hiệu quả. Ảnh: TL
Phòng ngừa tào bón ở trẻ nhỏ
Để phòng ngừa và điều trị tào bón cho trẻ một cách hiệu quả nhất, PGS.TS Nguyễn Thị Lâm, nguyên Phó Viện trưởng Viện Dinh dưỡng Quốc gia cho biết, bố mẹ cần cho trẻ uống nhiều nước hàng ngày; tăng cường chất xơ, rau xanh và trái cây tươi trong các bữa ăn của trẻ. Một số loại rau có tính chất nhuận tràng như: Rau khoai lang, mồng tơi, rau dền, củ khoai lang. Bên cạnh đó, cho trẻ ăn thêm chuối tiêu, đu đủ, bưởi, cam, quýt, thanh long… Trong trường hợp trẻ đã bị tào bón, không nên cho trẻ ăn cà rốt, táo hoặc hồng xiêm.
Theo PGS.TS Nguyễn Thị Lâm, nếu trẻ nhỏ còn đang bú mẹ mà bị tào bón thì bà mẹ phải điều trị tào bón trước bằng việc ăn nhiều rau củ quả và uống nhiều nước rồi mới cho con bú. Mẹ cũng có thể xoa bụng cho con theo khung để trẻ phải qua trái ngày 3-4 lần vào khoảng cách giữa 2 bữa ăn để kích thích làm tăng nhu động ruột, giảm tình trạng bị tào. Còn với những trẻ ăn sữa bò bị tào bón, mẹ nên pha sữa loãng hơn bình thường một chút, có thể pha thêm một thìa cà phê nước hoa quả (cam, quýt…) vào cốc sữa cho trẻ. Nếu tình trạng tào bón của trẻ vẫn không cải thiện, bố mẹ nên xem lại loại sữa công thức đang cho con dùng. Có thể sữa không phù hợp với trẻ nên gây ra tình trạng tào bón.
Bên cạnh chế độ dinh dưỡng phù hợp, PGS.TS Nguyễn Thị Lâm khuyến cáo, nên có phương pháp tập cho trẻ phân xuất đi vệ sinh. Trẻ cần được khuyến khích, động viên việc đi vệ sinh hàng ngày, đừng nặn, đừng giục giã. Tuy nhiên, không nên ép trẻ đi vệ sinh bằng việc bắt trẻ ngồi bô, hoặc ngồi trong nhà vệ sinh hằng giờ đồng hồ. Điều này rất bất lợi đối với sức khỏe của trẻ.
Ngoài ra, việc một số phụ huynh sử dụng các thuốc làm mềm phân hoặc các thuốc thụt tháo để giúp trẻ bị tào bón đi vệ sinh dễ dàng hơn cũng không được khuyến khích khích. Bởi lẽ, việc dùng thuốc chỉ giải quyết được tào bón tại thời điểm đó chứ không điều trị được nguyên nhân gây tào. Do đó, trẻ dễ dàng bị tào bón trở lại nếu ngưng dùng thuốc. Một khác, việc dùng thuốc thụt lâu ngày cũng dễ dẫn đến tình trạng trẻ phụ thuộc vào tác động bên ngoài quá nhiều mà mất đi phản xạ sinh.
Các chuyên gia khuyến cáo, khi trẻ bị tào bón, bố mẹ không nên tự ý dùng các loại thảo dược hoặc lá cây trong dân gian mà không rõ nguồn gốc để cho con uống, có thể nguy hiểm đến tính mạng của trẻ. Trong trường hợp tào bón kéo dài trên một tuần, việc thay đổi chế độ ăn không có tác dụng hoặc trẻ có những biểu hiện như chán ăn, sốt cao, người xanh xao, bố mẹ nên cho con đến khám tại các cơ sở y tế để tìm ra nguyên nhân và cách điều trị hợp lý nhất.
Theo các chuyên gia y tế, trong trường hợp này, khối lượng phần trung bình khoảng 100 – 200g/ngày gồm 75% là nước, 25% còn lại các chất xơ không tiêu hóa được của thức ăn, một số Acid béo, một ít Protein, các muối khoáng, sắc tố mật, các tế bào biểu mô của ruột bị bong ra, các loại vi khuẩn… Phân càng giữ lâu thì càng bị hút nước khiến cho phân càng rắn. Khi thành phần nước trong phân < 75% sẽ gây ra tào bón. Phân tích từ lâu ngày trong ruột sinh ra nhiều chất độc. Cần phải trẻ sẽ hấp thu chất độc nếu để nhờn trẻ nhỏ bị tào bón lâu ngày sẽ thay đổi tính nhạy cảm, hay cảm giác, da tái và thiểu máu. Sự nguy hiểm nữa là gây ra bệnh trĩ do phân quá rắn. Các chuyên gia lưu ý, loạn khuẩn chủ yếu liên quan đến tình trạng tiêu chảy ở trẻ nhỏ là tào bón. Do đó, việc sử dụng men vi sinh dài ngày cũng có thể dẫn đến tình trạng loạn khuẩn ở trẻ nhỏ. |