Bài viết đề cập đến sự thật về trầm cảm và những góc khuất của nó đối với cá nhân người bệnh.
(Tiếp phần 1: Bệnh nhân trầm cảm – khi sự kỳ vọng biến mỗi người thành “quái vật” tâm lý
Không phải ai cũng có thể nhận ra “quái vật” bên trong mình
Mặc dù sự tiêu cực luôn bao trùm quanh anh Mak, nhưng chính bản thân anh cũng không nhận ra các triệu chứng của bản thân. Bác sĩ Sim cho hay “thật khó để mọi người nhận ra mình bị trầm cảm.”
Anh Chris Tan cũng là một trường hợp tiêu biểu. Năm 2005, anh bị đột quỵ nên giờ đây cánh tay trái cũng không còn nhanh nhẹn. Anh đã khóc liên tục sau khi được xuất viện nhưng không hề nhận ra đó là dấu hiệu trầm cảm. Mãi đến khi được chẩn đoán, anh mới biết bản thân đã vật lộn với chứng trầm cảm kể từ khi học trung học.
Anh Tan luôn hồi hạn về sự ra đi của cha khiến anh bị trầm cảm.
“Bố mẹ tôi đã xung đột rất nhiều về tiền bạc”
, anh Tan, 45 tuổi kể lại. Cha anh là một người bận rộn, cuộc sống gia đình không ít khó khăn. Năm 2003, cha anh được chẩn đoán mắc ung thư và qua đời chỉ sau 1 năm, anh Tan đã không thể tha thứ cho chính mình vì những gì xảy ra lúc đó.
“
Tôi ghét bản thân mình… Đây là vấn đề mà tôi vẫn đang cố gắng chia sẻ với các bác sĩ tâm lý.
”
“Tôi đã nhận được cuốc gọi từ mẹ vào buổi sáng sớm. Mẹ nói với tôi hình như không ổn. Nhưng tôi bảo mẹ đừng quá quan trọng hóa vấn đề. Sau đó tôi thay quần áo và đi làm. Cho đến khi tôi nhận được cuốc gọi thứ hai từ… xe cứu thương.”
Anh Tan nói trong nghẹn ngào.
Hiện tại anh thường xuyên tới IMH mỗi khi cảm thấy bản thân sắp “có vấn đề” và tìm đến những chuyên gia để giúp bản thân vượt qua. Có rất ít người tìm cách điều trị hoặc làm điều đó ngay từ khi biết mình mắc bệnh.
Anh Tan chụp ảnh cùng cha.
Trong nghiên cứu của Mind Matter, khi hỏi những bệnh nhân bị trầm cảm, 54% người cho biết họ tìm sự giúp đỡ từ gia đình, bạn bè. Trong Hội nghị thường niên sức khỏe tâm thần khu vực năm 2013, giáo sư Chong Siow Ann từ IMH cho hay trong số 7% lao động của Singapore có tiền sử bệnh tâm thần thì chỉ có 2 người được điều trị.
Trái với anh Tan, tìm đến sự giúp đỡ từ những chuyên gia, cô Wong đã “che giấu” bệnh trầm cảm bằng cách dồn năng lượng của mình vào công việc dạy ở trung tâm tennis, ảnh hưởng đến điều này đã phần nào tác động đến cô.
“
Trong một thời gian dài, tôi đã do dự và không muốn tìm đến sự trợ giúp chuyên nghiệp và bị coi là kẻ “điên rồ”, không kiểm soát được bản thân.
”
“Tôi đã trở nên khắt khe và khiến những đứa trẻ cảm thấy mệt mỏi, một số chúng đã khóc ngay trên sân.”
Cô nhắc lại.
“Tôi còn thường nói với cha mẹ chúng rằng: Những đứa trẻ này ở đây để cải thiện, học không phải để vui chơi. Nếu muốn vui vẻ, hãy làm điều đó ở nơi khác.”
“Nếu nhận được sự giúp đỡ, sẽ có ít biến cố xảy ra”
Tiến sĩ Sim đã quá quen thuộc với những trường hợp bệnh nhân tự kết thúc “cuộc chiến”. Cô chia sẻ:
“Thật đáng buồn khi họ không thể đối thoại với cơn bệnh và tìm hiểu cách điều trị như tự tử. Trong hoàn cảnh bệnh thường, hầu hết mọi người sẽ sống và chiến đấu để sống. Nhưng khi chán nản, bạn chỉ muốn chạm đến nỗi đau.
”
Cô Wong đã từng cảm thấy “không có lý do gì để sống” cho đến một ngày cô suýt mất mạng. Một đêm cô ngồi vào xe và lái như điên trên đường. Sau khi phóng như bay một đoạn đường dài và dừng lại, cô hoảng hốt nhận ra mình vẫn còn sống.
“Tôi nhận ra những gì mình làm thật ích kỷ vì không nghĩ đến hậu quả, nó không chỉ ảnh hưởng tới bản thân tôi mà những người thân yêu của tôi.”
Cô Wong che giấu sự trầm cảm bằng cách làm việc.
Anh Mak cũng đã gần làm như vậy sau cuộc khủng hoảng vào tháng 7 năm ngoái. Vợ ông Tan, cô Phay Sinh chia sẻ chồng cô đã “chịu đựng”, anh không nói chuyện và chỉ chui vào trong thế giới riêng của mình. Phải cho tới khi anh Mak quyết định gọi điện tới IMH trước khi kết liễu cuộc sống và nhận được lời khuyên, anh mới rời khỏi ý định đó.
Đây là một trong những lý do khiến những người có vấn đề về tâm lý không nên bị kỷ luật. Tiến sĩ Sim lưu ý:
Nếu những bệnh nhân này nhận được sự giúp đỡ, họ có thể trở lại bình thường. Nếu họ nhận được sự giúp đỡ, sẽ có ít biến cố xảy ra
.
Chiến đấu với “quái vật” tâm lý
Ngoài việc sử dụng thuốc và các biện pháp tâm lý, tiến sĩ Sim khuyến khích những người bệnh nên cố gắng cân bằng cuộc sống và biết đâu là điều quan trọng. Tuy nhiên điều này nói dễ nhưng làm khó bởi cuộc sống bận rộn, quay cuồng trong công việc và những áp lực từ nhiều phía thì không phải ai cũng thực hiện được.
Dù vậy, tiến sĩ Sim vẫn cho rằng bất cứ ai cũng nên tự hỏi mình điều này: Nếu họ biến mất, ai sẽ thực sự nhớ đến họ? Những người tiếp tục phải chịu sự đau buồn và bị ảnh hưởng chính là những người thân yêu của bạn.
Trách nhiệm làm con đã nếu kéo anh Tan tiếp tục gắng sống và chữa bệnh.
Anh Tan, người từng luôn làm việc vượt chỉ tiêu đã nhận ra bản thân bị trầm cảm khi quay trở lại công việc sau thời gian nghỉ ngơi ngắn ngủi vì đã quỵ. Chẳng bao lâu, anh bị sa thải và sự nghiệp dừng lại. Tuy nhiên hiện tại, anh đã trở thành một dịch giả tự do, dù đang vật lộn với cuộc sống và với chính căn bệnh bên trong nhưng anh vẫn cố gắng hoàn thành trách nhiệm với mẹ bằng cách gửi cho bà một khoản trợ cấp hàng tháng.
“Hiểu rõ về bệnh tình của mình và có gắng cải thiện cuộc sống tốt với tôi chính là sự phục hồi. Điều đó có nghĩa là tôi không đánh mất tính cách của mình và tôi vẫn có thể là một người con, một người anh trai hay thậm chí là một nhân viên.”
Anh Tan chia sẻ.
Đối với cô Wong, cô đã từ bỏ thuốc chữa từ năm 2014 và dần dần trở lại để hồi phục tinh thần. Còn với anh Lim, sự trợ giúp đến từ việc tập luyện thể dục, điều đó giúp anh “cảm thấy mình còn sống” và đôi khi quên đi những gì mình bị trầm cảm.
Anh Lim đã tìm đến việc tập thể dục để quên đi căn bệnh của mình.
Bây giờ anh Lim đã có một cửa hàng trực tuyến bán đồ chơi sưu tầm mà anh không phải đối mặt với áp lực công việc. Những bước thúc đẩy mà anh bán mang cho anh một chất “lý tưởng sống để bám víu”.
“Những câu chuyện về nguồn gốc của các siêu anh hùng đều bắt đầu với bi kịch: như Người dơi thì bố mẹ mất sớm, Siêu nhân thì quê hương bị phá hủy. Nhưng họ vẫn mạnh mẽ và trở thành siêu phẩm. Nó cho tôi một chất hy vọng rằng dù tình trạng của tôi có ra sao, tôi vẫn có thể trở nên mạnh mẽ hơn.”
Anh nói.
Trong khi đó, anh Mak quyết định định giá lại mong muốn của bản thân trong công việc.
“Tôi không tìm kiếm các công việc được trả lương cao nhất. Tôi chỉ muốn công việc của tôi có ý nghĩa với tôi.”
Anh nói một cách chân thành.
“Những nhân viên trầm cảm, tôi đã nhận ra những điều đơn giản đó khi còn tốt hơn.”
