Bài viết này khám phá cách thức rèn luyện thói quen ghi nhớ hiệu quả cho trẻ em, giúp gia tăng khả năng học tập và sáng tạo.
Ngay khi trẻ bước vào trường mẫu giáo hoặc tiểu học, chúng ta có thể dễ dàng nhận thấy những điểm mạnh tài năng hay không, thông qua một số đặc điểm nổi bật. Những trẻ này thường thể hiện sự nhanh nhạy trong việc tiếp thu kiến thức, khả năng giao tiếp tốt và sự sáng tạo trong các hoạt động học tập.
Tuy nhiên, bên cạnh đó, cũng có những trẻ gặp khó khăn trong việc học, và điều này có thể được lý giải bởi nhiều yếu tố, trong đó có cách giáo dục và môi trường gia đình.
Theo các chuyên gia tâm lý và giáo dục, nhiều trẻ khó dạy bảo vẫn có thể ảnh hưởng đến những thói quen không tích cực trong việc học tập.
Nếu trẻ không nhận được sự quan tâm đúng mức, hay khuyến khích phát triển tư duy độc lập, có thể dẫn đến tình trạng thiếu động lực và khó khăn trong việc tập trung. Cụ thể, có 3 thói quen chính thường gặp ở những trẻ khó tập trung học tập:
Lười học ghi nhớ
Một số môn học yêu cầu trẻ phải được thuộc lòng kiến thức, như Lịch sử, Địa lý…, trong khi một số khác cần ghi nhớ như Toán học, Hóa học, Vật lý…, cần trải nghiệm và áp dụng các khái niệm đã học.
Nếu trẻ lười được thuộc lòng, ngay cả khi chúng có chỉ số IQ cao, nhưng không chịu khó học cách ghi nhớ, thì khả năng học tập sẽ bị ảnh hưởng đáng kể.
Thực tế, nhiều trẻ có khả năng tư duy và phân tích rất tốt nhưng lại gặp khó khăn trong việc ghi nhớ thông tin. Mẫu chất nằm ở việc “lười biếng.” Khi trẻ không có động lực hoặc thói quen học tập tốt, có thể không phát huy hết tiềm năng.
Lười học ghi nhớ.
Ngoài ra, việc thiếu thói quen ghi nhớ còn có thể ảnh hưởng đến sự tự tin. Khi trẻ cảm thấy không đủ kiến thức để đối diện với bài kiểm tra hay các hoạt động học tập, chúng có thể bị áp lực và cảm thấy chán nản. Sự tự ti này sẽ tạo ra một vòng luẩn quẩn, khiến trẻ càng ít tham gia vào các hoạt động học tập hơn.
Để khắc phục tình trạng này, phụ huynh và giáo viên cần khuyến khích trẻ phát triển thói quen ghi nhớ thông qua các phương pháp học tập thú vị và sáng tạo.
Việc sử dụng flashcards, trò chơi trí tuệ, và các hoạt động nhóm có thể giúp trẻ cảm thấy hứng thú hơn với việc học. Hơn nữa, việc áp dụng các chiến lược ghi nhớ như phân tích, lập sơ đồ tư duy, liên kết thông tin sẽ giúp trẻ hiểu sâu về kiến thức và dễ dàng ghi nhớ.
Lười vận dụng trí não
Thực tế, chúng ta càng sử dụng bộ não thì nó càng hoạt động tốt hơn. Câu nói “Sử dụng nó hoặc mất nó” phản ánh một nguyên tắc quan trọng trong việc phát triển trí tuệ.
Khi trẻ đối mặt với những vấn đề khó khăn hay những câu hỏi không biết trả lời, cảm giác ngại ngùng hoặc không muốn động não có thể khiến trẻ bỏ lỡ những cơ hội học tập quý giá. Nếu trẻ không cố gắng tìm hiểu, sẽ dễ dàng rơi vào những sai lầm tương tự trong lần tiếp theo khi gặp lại những câu hỏi đó.
Lười vận dụng trí não.
Đặc biệt, việc lười biếng trong việc sắp xếp lại các đề thi sai và thiếu động lực để tập trung chính là những trở ngại lớn trong việc học tập. Những thói quen làm giảm khả năng tiếp thu kiến thức, tạo ra một vòng luẩn quẩn khó thoát.
Vì vậy, cần rèn luyện trẻ có khả năng nhanh nhạy bắt thông tin tốt, không chỉ dựa vào trí thông minh tự nhiên mà còn tập trung sự chăm chỉ, kiên nhẫn trong việc ôn luyện.
Những trẻ giỏi trong việc học thường biết cách phân tích các câu hỏi, rút ra những suy luận từ các ví dụ thực tế. Việc này giúp trẻ phát triển khả năng tư duy phản biện và cải thiện kỹ năng giải quyết vấn đề một cách sáng tạo.
Trẻ lười suy nghĩ
Trẻ lười suy nghĩ sẽ gặp rất nhiều khó khăn trong việc tiếp thu kiến thức và phát triển khả năng tư duy. Khi không chịu động não trong việc tìm hiểu và phân tích thông tin, trẻ sẽ chỉ dừng lại ở việc ghi nhớ máy móc mà không hiểu sâu bản chất của vấn đề. Điều này làm giảm khả năng nắm vững tình huống mới.
Quá trình học tập đòi hỏi phải hoạt động linh hoạt, kích thích tư duy và sử dụng thời gian một cách khôn ngoan.
Khi trẻ biết cách suy nghĩ và phân tích, mỗi có thể rút ra những kiến thức có giá trị từ những trải nghiệm và bài học của mình.
Trẻ lười suy nghĩ.
Thiếu sự siêng năng tích cực là học mà không có sự nghiêm túc và sâu sắc, không thể so sánh với tư duy chất lượng cao, nơi trẻ chủ động khám phá và kết nối các khái niệm.
Tư duy chất lượng cao không chỉ đơn thuần là việc ghi nhớ thông tin, mà còn là khả năng áp dụng kiến thức vào thực tiễn, phân tích và giải quyết vấn đề một cách sáng tạo.
Vì vậy, trẻ cần học cách đặt câu hỏi, tìm kiếm câu trả lời và suy nghĩ một cách phân biện. Những kỹ năng này sẽ giúp trẻ không chỉ trong học tập, mà còn trong cuộc sống khi phải đối diện với những thách thức và quyết định quan trọng.
